Czytanie etykiet produktów spożywczych to niezbędna umiejętność. Dzięki ich treści świadomy konsument może podejmować racjonalne wybory żywieniowe. Jego decyzja przy półce sklepowej będzie znacznie prostsza, gdy pokieruje się systemem Nutri-Score – to jeden z wniosków z badania.
Czym jest Nutri-Score?
W Polsce funkcjonują obecnie dwa systemy znakowania wartością odżywczą produktów – system znakowania Referencyjną Wartością Odżywczą (RWS) i system Nutri-Score. – Z punktu widzenia konsumentów szczególne znaczenie mają te systemy, które nie tylko są zrozumiałe, ale także pozwalają na takie zróżnicowanie żywieniowe produktów, żeby ułatwić im podejmowanie decyzji zakupowych sprzyjających ich zdrowiu – mów prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, Dyrektor Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Nutri-Score klasyfikuje żywność i napoje według profilu żywieniowego i obecności składników uznanych za pożądane w naszej diecie (np. białko, błonnik) oraz zawartość warzyw, owoców, nasion roślin strączkowych, wybranych olejów czy oliwy z oliwek. Nutri-Score to proste, kolorowe oznaczenia: od litery A na zielonym tle (produkty o wysokiej jakości odżywczej) do E na czerwonym (zawierające składniki, które należy ograniczać lub spożywać rzadziej, np. nasycone kwasy tłuszczowe, sól czy cukry).
Nutri-Score funkcjonuje już w Europie – we Francji, Belgii, Austrii, Niemczech, Hiszpanii, Szwajcarii, Luksemburgu i Holandii. Od niedawna, na zasadzie dobrowolności, jest wprowadzany również w naszym kraju. Firmy: Nestlé i Biedronka we współpracy z Ipsos postanowiły zbadać, jak polscy konsumenci postrzegają Nutri-Score[1].
Nutri-Score oczyma Polaków
Badanie wykazało, że Nutri-Score znacznie ułatwia poprawne klasyfikowanie produktów w ramach tej samej kategorii ze względu na ogólną jakość odżywczą. Nutri-Score jest ceniony za zrozumiałość: konsumenci, zwłaszcza osoby, które rzadko czytają etykiety, doceniają graficzne przedstawienie oznaczeń w formie skali. Respondentom spodobała się czytelność, przejrzystość, prostota i wartość informacyjna nowego systemu. System jest bardzo intuicyjny, a konsumenci szybko się go uczą.
Dla 66% ankietowanych nowy system oznaczeń jest przydatny w wyborze produktów, według 65% jest zrozumiały, dla 63% - wiarygodny. 64% badanych uznało, że jest dopasowany do ich potrzeb. Po krótkim wytłumaczeniu odczytywania oznaczeń 68% respondentów bezbłędnie oceniło jakość odżywczą produktów z każdej zaprezentowanej im podczas badania kategorii produktów.
Nutri-Score: opinie branży
– Zależy nam, aby konsumenci w Biedronce mogli dokonywać korzystnych dla zdrowia wyborów żywieniowych już przy półce sklepowej i chcemy im ten wybór ułatwić. Kluczem do tego jest prosty i skuteczny system pomagający konsumentom porównywać jakość żywieniową produktów w ramach tych samych kategorii. Dlatego zdecydowaliśmy się na Nutri-Score. Będzie to uzupełnienie dotychczas stosowanego oznakowania RWS, które pozostanie na tyle opakowania. Oznakowanie Nutri-Score będzie pojawiać się konsekwentnie na froncie kolejnych produktów marek własnych Biedronki. Już teraz zarejestrowaliśmy 20 marek własnych, w ramach których sukcesywnie oznakowanie Nutri-Score jest wprowadzane - mówi dr inż. Justyna Szymani, Dyrektor Działu Rozwoju Jakości i Kontroli Marki Własnej w sieci Biedronka.
– W Nestlé wspieramy świadome wybory konsumenckie i wszelkie rozwiązania, które ułatwiają podejmowanie optymalnych decyzji zakupowych i żywieniowych. Ogromną rolę do spełnienia ma tu przejrzysty, łatwy do zrozumienia system znakowania produktów wartością odżywczą. Obecnie wprowadzamy znakowanie Nutri-Score na produktach Nestlé w Polsce. Dziś jest już obecne na opakowaniach owsianek NESVITA, produktach roślinnych marki Garden Gourmet, kawach NESCAFÉ Dolce Gusto, batonach Lion oraz KitKat czy płatkach zbożowych NESQUIK, CHEERIOS i FITNESS. Do końca 2022 roku oznaczenie Nutri-Score będzie obecne na produktach 16 marek Nestlé – mówi Blanka Mellova, Kierownik ds. Żywienia, Zdrowia i Wellness Nestlé Polska S.A.
Kluczowa jest edukacja konsumentów
Choć oznaczenie Nutri-Score zaczęło być stosowane w Polsce dopiero w 2020 roku, już blisko 40% konsumentów zadeklarowało, że się z nim spotkało. Konsumenci mogą je odnaleźć np. na produktach Nestlé takich jak NESQUIK, a także markach własnych Biedronki takich jak Vitanella czy Vital Fresh. Jak zauważa prof. dr hab. Krystyna Gutkowska – Wdrażaniu systemu Nutri-Score powinna towarzyszyć kampania informacyjna, która pomoże konsumentom właściwie rozumieć znakowanie, a więc między innymi to, że oznakowanie produktów literą C, D czy E nie musi oznaczać całkowitego wykluczenia tych produktów z codziennego sposobu żywienia, a jedynie troskę o ich odpowiedni udział w diecie. Stąd też tak ważne jest jednoczesne stosowanie systemu RWS z tyłu opakowania, by we właściwy sposób komponować codzienną, urozmaiconą i zdrową dietę.
Inicjatorzy badania sformułowali kilka porad dla konsumentów
Porada #1: Nutri-Score służy do porównywania produktów tej samej kategorii. A więc jeśli chcemy kupić np. płatki śniadaniowe, a półka sklepowa oferuje wiele wariantów i nie wiemy, który wybrać – Nutri-Score może przyspieszyć decyzję, zachęcając do wyboru produktu o wyższej wartości żywieniowej.
Porada #2: Nigdy nie porównujmy oznaczenia Nutri-Score na produktach różnych kategorii – np. owsianki i oliwy: to, że owsianka ma oznaczenie Nutri-Score A, a oliwa C nie oznacza, że mamy przestać dodawać tę ostatnią do ulubionej sałatki. Dlatego system ten nie służy do porównań pomiędzy kategoriami produktów: serów do batonów czy przetworów z ryb do napojów gazowanych.
Porada #3: Czy litera E na czerwonym tle oznacza, że trzeba zrezygnować z takiego produktu? Nie! To informacja, że ten produkt powinien być spożywany rzadziej lub w mniejszych ilościach. Dzięki temu mamy możliwość świadomego zbilansowania swojej diety. Wszystkie produkty, niezależnie od ich oceny w systemie Nutri-Score, mogą mieć swoje miejsce w prawidłowo zbilansowanej diecie, jeżeli są spożywane w odpowiedniej ilości lub częstotliwości.
Porada #4: Nutri-Score może pomóc w podjęciu szybkiej decyzji i wyborze jednego produktu spośród wielu w ramach danej kategorii. Ci konsumenci, którzy chcą głębiej przeanalizować wartość odżywczą produktu, mogą to zrobić, zerkając na oznaczenie Referencyjną Wartością Spożycia (RWS), znajdujące się z tyłu opakowania.
[1] Badanie ilościowe realizowane online, wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo (CAWI). Próba: reprezentatywna, ogólnopolska, N=1017 dorosłych Polaków w wieku 18-64 lat. Realizacja: wrzesień 2021